Tijdens mijn tijd in ErbilIk heb verschillende reizen naar de bergen. Eén van die reizen werd extra bijzonder toen ik echte nomaden ontmoette.
Twee nomadische families leefden samen in tenten aan de voet van een berg. Om te overleven hadden ze een kudde schapen, geiten en een paar paarden en verhuisden ze van seizoen tot seizoen.
Deze afgelegen plek lag in Noord-Irak, ook wel bekend als Iraaks Koerdistan, in de buurt van een klein stadje genaamd Choman. Het landschap was meer dan ongelooflijk: epische bergen, open groene ruimtes en frisse lucht (in tegenstelling tot in de stad!).
Maar ondanks de schoonheid was het niet het veiligste gebied om rond te dwalen. Dicht bij de Iraanse grens liggen betekende politieke spanningen, en reizigers werd vaak geadviseerd om wees voorzichtig.
Toch was dit voor deze families gewoon thuis. Ze waren niet zomaar op doorreis; dit was hun manier van leven, en dat al voor wie weet hoe lang.
Een blik op hun manier van leven
Ik leerde een aantal interessante dingen over deze bijzondere ontmoeting, omdat onze lokale gids toevallig de nomadenfamilies kende.
Het was half juni en hoewel het bijna 50 graden was in de stad, was het weer in de bergen aangenaam en mild. De gids vertelde me dat het hier in de bergen nu lente is. Het is een heel ander seizoen dan in de stad. Je kon duidelijk zien dat de lente in volle gang was, met overal bloemen, groene velden en vogels die rondvlogen.
Bovendien begon het sneeuwwater in de bergen te smelten en vormde zich een gigantische waterval die van de top tot de voet van de berg stroomde.
In eerste instantie leek het alsof de sneeuw op de berg lag. We liepen er al een tijdje op. Later realiseerden we ons dat het smeltwater onder de sneeuw stroomde. Het leek wel een gigantische brug van sneeuw die elk moment kon instorten!
Het smeltwater was een van de redenen waarom de nomaden op deze plek hun kamp hadden opgezet. In deze tijd van het jaar gebruikten ze het smeltwater om hun spullen, kleding en andere spullen en uitrusting te wassen. Je ziet dat het water vrij bruin is, maar dat komt door het zand. Om drinkwater te kunnen krijgen, moesten ze helemaal naar de top van de berg lopen waar de beek begint. Ik heb het water zelf geprobeerd op de top, en het was superhelder en fris water.
Het duurde ongeveer 3 uur om naar de top te komen en weer terug te keren. Omdat er helemaal geen licht was, moesten de nomaden hun tocht goed plannen om te voorkomen dat ze in het donker vast kwamen te zitten.
Mij werd verteld dat dit ook een van de redenen is waarom ze met twee families samenwonen; ze hebben alle extra handen nodig voor alles wat er die dag gedaan moet worden. De jongens gaan op reis om drinkwater te halen van de top van de berg terwijl anderen hun kleren en vaat wassen.
Grote gezinnen zijn gebruikelijk in Irak, en acht broers en zussen hebben is geen uitzondering. Het is een manier om te overleven, voor bescherming en om de kost te verdienen.
Toen ik een van de tenten van dichtbij bekeek, zag ik dat er op het dak ‘UN’ stond, het logo van Verenigde Naties. Ik heb wat onderzoek gedaan, maar ik kon geen programma's van de VN in die regio vinden. Het viel me op dat ze deze tenten al heel lang gebruikten.
Lessen uit de nomadische levensstijl
Het was werkelijk bijzonder om te zien hoe het alledaagse leven en het leven van een nomadenfamilie hier vredig met elkaar verweven zijn.
Het was weer een eyeopener, een van de vele in Irak, die mij een ander perspectief op het leven gaf. Ze leven zo diep in contact met de natuur, ze vertrouwen op de seizoenen, het smeltwater, het vlees van hun kudde schapen, krijgen eieren van de kippen en verplaatsen het allemaal van de ene naar de andere locatie om te overleven. Het is moeilijk om je dit leven voor te stellen, maar deze ontmoeting gaf me een aantal ongelooflijke inzichten.
En het was niet alleen de manier van leven; het was ook de vrede die je duidelijk kon zien en voelen. Wij, als een groep onbekende buitenstaanders, werden verwelkomd en begroet op een vriendelijke manier. Terwijl de rest van de wereld snel bewoog, waren deze families gefocust op de essentiële zaken zoals onderdak, voedsel en het welzijn van hun dieren. Het was zo'n uniek inkijkje in een levensstijl die de meesten van ons zich alleen maar kunnen voorstellen.
Ik moet toegeven dat het een beetje ongemakkelijk voelde om foto's te maken, alsof ik hun locatie of manier van leven niet wilde blootleggen, zoals we een stam in het Amazonewoud tegenkwamen die zich voor de maatschappij verstopte! Maar onze gids, die hier beneden te zien is, kende de nomadische families en zei dat het maken van foto's absoluut prima was.
Top van de berg
Na ongeveer twee uur wandelen bereikten we eindelijk een plek dicht bij de top van de berg. Dit was de plek waar een waterval tot leven kwam, die vers, smeltend water leverde, wat de levenslijn was voor de nomaden die in de buurt woonden. Het water was puur en drinkbaar, een welkome traktatie na de lange, steile klim!
Eerlijk gezegd bleek de wandeling veel steiler te zijn dan ik had verwacht, dus ik lette niet echt op wat er achter me gebeurde. Maar toen we bij de waterval aankwamen en ik me omdraaide, werd ik compleet weggeblazen door het ongelooflijke uitzicht.
De toekomst van het nomadisme
Wat ook fascinerend was, was het enorme contrast tussen de nomadische manier van leven en de “normale wereld” op korte afstand. Niet ver van waar de nomaden woonden, ging het leven gewoon door zoals overal. Er was een klein stadscentrum in Choman met restaurants, bars en lokale supermarkten.
Om dit contrast nog groter te maken, reed een groep jonge locals op hun motor door de bergen en stopten uiteindelijk om gedag te zeggen. Het benadrukte hoe dichtbij en toch heel verschillend deze twee werelden waren.
Toen ik dit zag, moest ik nadenken over de manier van leven van de nomaden. Het was niet iets dat ze zomaar hadden gekozen; het was een manier van leven die waarschijnlijk door vele generaties heen werd doorgegeven. Voor hen was het meebewegen met de seizoenen, vertrouwen op hun dieren en vertrouwen op hun omgeving gewoon leven, zoals het altijd was geweest.
Hoe kom ik er?
Choman is niet gemakkelijk te bereiken. Mijn advies is om een ervaren en betrouwbare gids te zoeken. Ik heb een geweldige ervaring gehad met Koerdistan BuitenJe kunt ze bereiken via WhatsApp.
De beste manier om naar Iraaks Koerdistan te reizen is door te vliegen naar Erbil International Airport. Boek een hotel in de stad voor een paar dagen en maak een dagtocht naar Choman als er een tour is.
Naast Choman zijn er nog zoveel andere prachtige gebieden in Iraaks Koerdistan; plaatsen die je nooit in Irak of het Midden-Oosten zou verwachten!
